Rozwód krok po kroku

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem małżeństwom może zostać rozwiązane przez rozwód. Rozwód jest orzekany przez Sąd, jeżeli nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.

Co trzeba zrobić by uzyskać rozwód?

Do naszej Kancelarii często zgłaszają się osoby, które przeżywają problemy natury małżeńskiej i chcą wziąć rozwód, ale nie wiedzą co zrobić i od czego zacząć? Pytają czy łatwo uzyskać rozwód? Jak długo trwa postępowanie rozwodowe? Jak napisać dobry pozew o rozwód? Poniżej przedstawiamy schemat – „Rozwód krok po kroku”, który pozwoli Wam przejść rozwód, możliwie jak najmniejszym nakładem sił i czasu, a co najważniejsze z możliwie najlepszym rezultatem.

1. krok 1 – DECYZJA

   W pierwszej kolejności musisz ustalić czy jesteś zdecydowany na rozwód i nie widzisz możliwości powrotu do małżeństwa czy też podejmowania jakichkolwiek prób jego ratowania. Jeśli dopuszczasz możliwość restytucji małżeństwa, wstrzymaj się z rozwodem i skorzystaj z szeregu dostępnych na rynku możliwości np. terapii małżeńskich. Zawsze zdążysz złożyć pozew. Jeśli jesteś zdecydowany na rozwód, przejdź do kroku nr 2.

2. krok2 – Trwały i zupełny rozkład pożycia

   W dalszej kolejności należy ustalić czy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia w każdej z trzech sfer życia – emocjonalnej, fizycznej i ekonomicznej umożliwiający rozwiązanie małżeństwa przez sąd? Zupełny rozkład polega na ustaleniu, że pożycie ustało we wszystkich tych sferach jednocześnie. Trwały rozkład pożycia to taki, który na podstawie okoliczności sprawy pozwala wnioskować, że nie nastąpi powrót do małżeństwa. Przepisy nie wskazują upływ jakiego terminu jest wymagany dla uznania, że dany rozkład ma charakter trwały, aczkolwiek z praktyki sądowej wynika, że jest to okres ok. 1 roku.

3. Krok 3 – brak przesłanek negatywnych

   Rozwód jest niedopuszczalny jeżeli na skutek orzeczenia rozwodu ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków lub jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jedną z przeszkód rozwodowych, uniemożliwiających rozwiązanie małżeństwa jest dobro dziecka z tego małżeństwa pochodzącego. W sytuacji gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci obowiązkiem sądu rozstrzygającego o rozwiązaniu małżeństwa jest dokonanie kontroli w zakresie istnienia czy też ustalenia zagrożeń dobra dzieci i podjęcie stosownych działań zmierzających do zabezpieczenia sytuacji małoletnich dzieci stron. Przy rozważaniach na temat oddziaływania rozwodu na dobro małoletnich dzieci brany jest pod uwagę ich wiek, dotychczasowe stosunki z rodzicami, stan ich zdrowia czy stopień wrażliwości. Ważne: dotyczy tylko wspólnego dziecka, nie zaś pozamałżeńskiego – patrz: : Orzeczenie SN z dn. 01.02.1957 r., 1 CR 436/56. Orzeczenie rozwodu może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza wówczas, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga pomocy i rozwód dla niego stanowi rażącą krzywdę. Patrz: Wyrok SN z dn. 09.10.1998 r., III CKN 573/98. Nadto rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

   Gdy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, brak jest przesłanek negatywnych i jesteś zdecydowany na rozwód, musisz przejść do działania tj. do kroku nr 5.

4. krok 5 – Pozew rozwodowy – ogólne informacje

   Fachowe sporządzenie pozwu o rozwód wymaga wiedzy specjalistycznej. Oczywiście zawsze możesz przygotować pozew o rozwód samodzielnie, ale musisz się liczyć z tym, iż nie jest tak proste i oczywiste jak wynika z kilku wzorów dostępnych na internecie. Podstawowe informacje znajdziesz w naszym wpisie, z pewnością pozwolą Ci one na przygotowanie prostego pozwu o rozwód bez orzekania o winie. Ale jeśli Twoja sprawa jest wieloaspektowa, będziesz domagać się wyłącznej winy współmałżonka, co więcej będziecie walczyć o dziecko – władzę rodzicielską, kontakty czy wysokość alimentów, musisz mieć perfekcyjnie przygotowany pozew o rozwód.

   Pozew rozwodowy składa się do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków, jeżeli chociaż jeden z nich ma nadal w tym okręgu swoje miejsce zamieszkania.

   Pozew winien odpowiadać warunkom formalnym każdego pisma procesowego, w szczególności winien zostać sporządzony na piśmie, zawierać datę i miejsce jego sporządzenia, oznaczenie sądu, oznaczenie stron wraz ze wskazaniem ich miejsca zamieszkania, a jeśli to możliwe nr pesel, żądania pozwu, uzasadnienie, w którym wskażesz na przyczyny rozwodów i załączniki.

   Z praktyki wynika, że największe problemy związane z przygotowaniem pozwu dotyczą właściwego sformułowania żądań pozwu i ich uzasadnienia oraz udowodnienia twierdzeń, na które powołuje się strona.

5. krok 6 – pozew z winą czy bez orzekania o wienie

   Zgodnie z art. 57 KRiO orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. A zatem w pierwszej kolejności musisz podjąć decyzję czy będziesz domagać się rozwodu z winą czy bez ( za porozumieniem stron). Jeżeli zdecydujesz się na rozwód bez orzekania o winie i porozumiesz się ze swoim małżonkiem, a on również nie będzie domagał się orzeczenia winy, to możesz liczyć na bardzo szybki rozwód, może nawet w 2 – 3 miesiące. A zatem po co potrzebne Ci orzeczenie o winie, skoro postępowanie rozwodowe będzie długotrwałe, a zapewne bardzo kosztowne? Dla własnej satysfakcji lub dla uzyskania alimentów, w razie pogorszenia sytuacji majątkowej po rozwodzie lub uchylenia się od alimentów na rzecz byłego małżonka, który w przyszłości popadłby w niedostatek. Każdy z Was musi sobie indywidualnie odpowiedzieć na pytanie czy wniesieniem pozwu z żądaniem orzeczenia winy w rozkładzie pożycia jest konieczne czy nie? Jakie są najczęstsze przyczyny rozwodu? Te zawinione to przede wszystkim – zdrada małżeńska, złe traktowanie współmałżonka, a nawet znęcanie psychiczne i fizyczne, nałogi – alkoholizm, narkomania, hazard. Z przyczyn niezawinionych to przede wszystkim różnica charakterów i oczekiwań, w tym w sferze intymnej.

   Jakie są dalsze żądania pozwu rozwodowego dot. małżonków?

6. krok 7 – alimenty na małżonka i orzeczenie o prawie do zamieszkiwania

   W pozwie rozwodowym możesz wnosić o zasądzenie alimentów na siebie, w tym również w trakcie trwania procesu ( zabezpieczenie potrzeb rodziny). Kiedy możesz to zrobić? Jeżeli nie masz środków na własne utrzymanie lub jeżeli popadłeś w niedostatek. Nadto w pozwie rozwodowym możesz żądać ustalenia, któremu z małżonków i w jakim zakresie przysługuje prawo do mieszkania we wspólnie zajmowanym mieszkaniu. Nie mamy tu do czynienia z przesądzeniem prawa własności, czy ogóle tytułu prawnego do wspólnego mieszkania, ale ustalenie prawa do faktycznego zajmowania mieszkania.

7. krok 8 – rozstrzygnięcia dotyczące małoletnich dzieci

   W wyroku rozwodowym sąd zawiera rozstrzygnięcia w kwestii wspólnych małoletnich dzieci w zakresie:

   – władzy rodzicielskiej ( powierza władzę rodzicielską obojgu małżonkom, jeżeli dają rękojmię należytego wspólnego sprawowania władzy rodzicielskiej i przedstawili porozumienie rodzicielskie, powierza władzę jednemu, drugiemu ograniczając do prawa współdecydowania o istotnych kwestiach dziecka np. w zakresie leczenia, wyboru szkoły lub kierunku kształcenia, wyjazdów zagranicznych, pozbawia władzy rodzicielskiej jednego lub obu małżonków),

   – kontaktów rodzica, z którym dziecko nie przebywa na codzień – kontakty mogą być regulowane lub nie, jeżeli są uregulowane, to konieczne jest precyzyjne ich określenie, aby mogły być w przyszłości poddane ewentualnej egzekucji,

   – alimentów na małoletnie dzieci – sąd zasądza od rodzica, z którym dziecko nie przebywa na stałe alimenty na rzecz dziecka, wysokość alimentów jest uzależniona od potrzeb małoletniego i możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentów, ważne jest to, że rodzic, który sprawuje bieżącą opiekę nad dzieckiem, może powołać się na to, że swój obowiązek alimentacyjny spełnia poprzez sprawowanie bieżącej i osobistej opieki nad dziećmi. W polskim prawie nie ma tabeli ustalającej wysokości alimentów, są one ustalane indywidualnie w toku sprawy rozwodowej.

8. krok 9 – wnioski o zabezpieczenie na czas trwania procesu – Pieczy, alimentów lub kontaktów

   W pozwie rozwodowym możesz domagać się również zabezpieczenia na czas trwania procesu pieczy – jeżeli to Ty na stałe opiekujesz się dzieckiem, a tym bardziej jeśli współmałżonek robi jakieś problemy; alimentów – jeżeli dziecko mieszka z Tobą, a współmałżonek nie partycypuje w kosztach utrzymania dziecka w ogóle lub w stopniu niewystarczającym co do potrzeb małoletniego dziecka; kontaktów – zarówno jeżeli dziecko mieszka z Tobą, jak i z Twoim współmałżonkiem, a nie jesteście się w stanie porozumieć co do częstotliwości kontaktów ( dni i godzin), miejsca ich realizacji ( w miejsce zamieszania dziecka, poza nim, w miejscu publicznym), obecności innych osób `9 bez obecności, w obecności rodzica wiodącego, w obecności kuratora lub innej ustalonej osoby). Możesz złożyć wniosek ww. treści już w pozwie rozwodowym albo w kolejnym piśmie procesowym.

9. Krok 10 – uzasadnienie pozwu rozwodowego

   W uzasadnieniu pozwu powinieneś przedstawić wszelkie istotne dla sprawy fakty i twierdzenia, począwszy od elementarnych np. data i miejsce ślubu, data i miejsce urodzenia dzieci, obowiązujący w małżeństwie ustrój majątkowy, to czy toczyły się dotychczas między Wami sprawy o rozwód lub separację czy inne dotyczące małoletnich dzieci. To tutaj musisz wskazać, że nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego i kiedy, a jeśli się domagasz orzeczenia o winie – musisz wskazać kto i dlaczego jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego. W efekcie musisz umieć wprost odpowiedzieć będziemy na pytanie kiedy w waszym małżeństwie zaczęło się „źle dziać” i dlaczego? najlepiej wypunktować przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego i w toku postępowania rozwodowego wskazać wprost osobę za nie odpowiedzialne. Im bardziej czytelne uzasadnienie, tym Sąd bardziej zadowolony.

10. krok 11 – wnioski dowodowe

    W sprawie rozwodowej, w której domagasz się orzeczenia winy, zwłaszcza wyłącznej winy małżonka, musisz skupić się na odpowiednim przeprowadzenia postępowania dowodowego. Pamiętaj, że postępowanie rozwodowe należy do kategorii spraw cywilnych, które maja charakter spraw kontradyktoryjnych, a wobec tego na poparcie swych twierdzeń musisz przedstawiać dowody.

    Z jakich dowodów możesz skorzystać w sprawie rozwodowej? przede wszystkim z zeznań świadków, dowodów z dokumentów np. listów, notatek, obdukcji, skrinów z rozmów telefonicznych, wydruków maili itp., dokumentacji medycznej, raportu detektywistycznego, akt innego postępowania np. karnego o znęcanie się, nagrań audio lub video.

11. krok 10 – ile kosztuje rozwód

    Pozew o rozwód musisz opłacić w wysokości 600 zł, opłata sądowa winna zostać zrobiona przelewem na rachunek właściwego sądu okręgowego lub za pomocą znaków sądowych. Nadto jeśli w sprawie będzie Cię reprezentował adwokat, to wówczas do kosztów procesu musisz doliczyć opłatę skarbową od pełnomocnictwa i wynagrodzenie adwokata ustalone indywidualnie. Jeżeli rozwód będzie bez orzekania o winie, Sąd zasądzi zwrot połowy opłaty od pozwu – 300 zł na rzecz powoda, a nadto zasądzi od pozwanego na rzecz powoda zwrot kwoty 150 zł. Jeżeli rozwód będzie z orzeczeniem o winie, to ewentualny zwrot kosztów sądowych zależny będzie od ogólnych zasad procesu cywilnego – jeżeli wygrasz sprawę – sąd uwzględni twoje stanowisko i np. orzeknie wyłączną winę Twojego małżonka ( strony pozwanej), to sąd rozwodowy zasądzi od niego na Twoja rzecz zwrot kosztów procesu. Jeżeli jednak oboje małżonkowie domagali się orzeczenia wyłącznej winy drugiego, a sąd ostatecznie uznał, że oboje byli winni, to prawdopodobnie zniesie wzajemnie koszty procesu między stronami. O kosztach sądowych rozstrzyga sąd w wyroku rozwodowym.

    Czy w toku rozwodu musi odbyć się rozprawa rozwodowa?

    Tak! Procedura rozwodowa wymaga, by sąd przeprowadził rozprawę sądową. Na rozprawie rozwodowej sąd okręgowy przeprowadza postępowanie dowodowe, w tym przesłuchuje świadków, dopuszcza dowody z dokumentów, a najważniejsze przesłuchuje strony – powoda i pozwanego. Na pierwszej rozprawie wymagana jest obecność powoda, ale już nie strony pozwanej. Na dalszych rozprawach nie ma wymogu proceduralnego obecności powoda. Niemniej jednak zasadniczo, byś był na rozprawie, zwłaszcza jeśli są przesłuchiwani świadkowie, by móc na bieżąco reagować na to co dzieje się na sali rozpraw. Co więcej, zdarza się, że na pierwszej rozprawie sąd robi tzw. przepytanie wstępne, w toku którego ustala jakie są sporne kwestie między stronam tzn. co wymaga postępowania dowodowego.

    Jak długo czeka się na wyznaczenie terminu rozprawy? Różnie. W sprawach bez orzekania o winie zazwyczaj krócej, w sprawach z winą dłużej. Przyspieszenie wyznaczenia terminu rozprawy może nastąpić poprzez złożenie wniosku o zabezpieczenie, bowiem sąd winien go rozpoznać zasadniczo bez zbędnej zwłoki, do 30 dni od wpływu do sądu. Choć niestety bywa z tym różnie.

    Czy w toku rozwodu sąd okręgowy orzeka w sprawie podziału majątku?

    Podział majątku małżeńskiego jest możliwy po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Kiedy to następuje? Po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego, po zawarciu notarialnej umowy małżeńskiego ustanowieniu rozdzielności majątkowej lub po orzeczeniu ustanawiającym rozdzielność majątku małżeńskiego. Zasadniczo w toku sprawy rozwodowej Sąd może orzekać o podziale majątku, niemniej jednak przepisy wskazują, że tylko na wniosek jednej ze stron, a nadto tylko jeżeli przeprowadzenie postępowania w tym zakresie nie spowoduje nadmiernej zwłoki w rozpoznaniu sprawy – ego tylko gdy skład majątku małżeńskiego jest niewielki, a astrony doszło do porozumienia co do sposobu podziału i ewentualnych spłat lub dopłat. Praktyka wskazuje, że sądy w sprawach rozwodowych bardzo rzadko dokonują podział majątku.

    Gdzie złożyć pozew?

    Pozew o rozwód składa się do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków, jeżeli chociaż jeden z nich ma nadal w tym okręgu swoje miejsce zamieszkania lub stałego pobytu. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

    Zdarzyć się może, że żadne z małżonków nie zamieszkuje w Polsce. Czy wówczas mogą rozwieść się w Polsce? Owszem. Zgodnie z art. 45 k.p.c., jeżeli na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego nie można w świetle okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo. O oznaczenie sądu, przed który należy wytoczyć powództwo, występuje sąd, do którego wpłynął pozew. patrz: art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r.

    Pozew w dwóch egzemplarzach wraz ze wszystkimi załącznikami, podpisany czytelnie, należy wysłać do sądu przesyłką poleconą lub złożyć w biurze podawczym sądu właściwego miejscowo. Trzeci egzemplarz zachowaj dla siebie. Warto mieć potwierdzenie na złożenie pozwu, stąd jeśli składasz go na biurze podawczy, weź egzemplarz dla siebie i poproś o odnotowanie na nim wpływu pozwu do sądu.

    Czy w toku procesu można inicjować inne postępowania między małżonkami?

    Zasadniczo dopóki trwa sprawa rozwodowa nie można bowiem wytoczyć osobnej sprawy o rozwód czy separację, o alimenty, o władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi. Jeżeli takie sprawy zostały zainicjowane przed sprawą rozwodową, winny zostać zawieszone i przekazie sądowi rozwodowemu do wspólnego rozpoznania. Gdy trwa rozwód można natomiast prowadzić sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej, a później o podział majątku wspólnego. Oczywiście możliwe i bardzo częste są sprawy karne np. o znęcanie się psychiczne ub fizyczne, pobicie, groźby karane, inne.

    Wyrok rozwodowy i apelacja

    Sprawę rozwodową kończy wydanie wyroku rozwodowego.

    Od wyroku rozwodowego możesz się odwołać, poprzez złożenie apelacji, którą rozpoznaje sąd apelacyjny. Jednak musisz pamietać, że przed apelacją, musisz wystąpić do sądu o sporządzenie na piśmie i przesłanie na Twój adres uzasadnienia wyroku. Masz na to 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku. Wniosek o uzasadnienie podlega opłacie w wysokości 100 zł, którą można zaliczyć na poczet opłaty od apelacji. Po uzyskaniu uzasadnienia, masz 14 dni na złożenie apelacji, którą również musisz opłacić stosownie do przepisów o opłatach sądowych w sprawach cywilnych. Możesz zaskarżyć cały wyrok, albo tylko jego część. Przy czym jak skarżysz wyrok co do pkt. 1 – orzeczenia o rozwodzie, to upada cały wyrok. Jeśli natomiast zaskarżysz wyrok tylko co do alimentów na dziecko, pozostałe postanowienia wyroku się uprawomocniają, a co istotne następuje skutek w postaci rozwiązania małżeństwa. Złożenie apelacji powoduje przekazanie sprawy do sadu apelacyjnego. Przed sądem II instancji również odbywa się rozprawa rozwodowa. Zasadniczo postępowanie dowodowe przed sądem odwoławczym nie jest dopuszczalne, chyba, że w zakresie jaki wymaga dowodzenia po wydanym wyroku sądu I instancji np. w zakresie wzrostu potrzeb małoletniego dziecka. Postępowanie odwoławcze również kończy sie wydaniem wyroku.

    Zasadniczo odpis wyroku nie zostanie Ci przesłany z urzędu, musisz złożyć wniosek. Opłata sądowa za wydania odpisu wyroku z prawomocnością wynosi 20 zł. Wyjątek – wyrok zawierający rozstrzygnięcie w zakresie alimentów, odpis jest przesyłany stronie uprawnionej do alimentów, z urzędu, bez osobnego wniosku i bez opłaty.

    Podsumowanie!

    Chcesz wziąć rozwód? Zapoznaj się z naszym wpisem „Rozwód krok po kroku”. Jeśli będziesz miał pytania, będziesz potrzebował przygotowania projektu pozwu albo adwokata rozwodowego, który przeprowadzi Cię, przez ten cały proces – rozwód krok po kroku, zapraszamy do kontaktu. Podczas pierwszego spotkania z Klientem udzielamy rekomendacji w sprawie rozwodu, wskazujemy czy w naszej ocenie rozwód jest możliwy na danym etapie życia Klienta, czy zasadny jest rozwód z winą czy bez, jakie Klient winien zgłosić żądania w sprawie małoletnich dzieci, jak poprowadzić sprawy majątkowe ( podział majątku dorobkowego). Ustalamy też z Klientem koszty rozwodu, by nie był zaskoczony w przyszłości. Pamiętajcie przy doświadczonym adwokacie rozwodowym sprawę rozwodową można zakończyć szybko i skutecznie!

 

Polecane wpisy na blogu:

• rozwód z orzeczeniem o winie
• kradzież – przestępstwo czy wykroczenie?
• prowadzenie pojazdów bez prawa jazdy