„Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą…„

Kradzież jest to przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej. Dosłownie polega na zaborze rzeczy czy przedmiotu należącej do innego właściciela (bez jego zgody i bez podstawy prawnej). W efekcie kradzieży dotychczasowy właściciel traci nad swoją rzeczą władztwo, a osoba dokonująca kradzieży władztwo to zyskuje. Aby mówić o kradzieży czyn musi być popełniony umyślnie, a osoba jej dokonująca musi działać z zamiarem bezpośrednim.

Strona przedmiotowa kradzieży.

Przedmiotem kradzieży może być:

• §1 typ podstawowy dotyczący rzeczy ruchomej,
• §2 typ podstawowy dotyczący programu komputerowego,
• §3 dotyczy wypadku mniejszej wagi,
• §5 typ podstawowy dotyczący karty bankomatowej/kradzieży energii.

1. Rzecz ruchoma (art. 278 §1 k.k.) – rzeczą ruchomą nazywamy rzecz w pojęciu cywilistycznym, a zatem przedmiot wyodrębniony, który posiada wartość materialną i może być przedmiotem legalnego obrotu; rzecz ruchoma może być oznaczona co do gatunku lub co do tożsamości. Nie należy przy tym pomijać definicji rzeczy ruchomej lub przedmiotu wskazanego w treści art. 115§9 k.k., zgodnie z którym „Rzeczą ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy, środek pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce„,
2. Program komputerowy (art. 278 §2 k.k.), np. zabór nośnika z programem, kopiowanie programu, zakup programu nieposiadającego licencji w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
3. Karta bankomatowa (art. 278 §5 k.k.), np. karta do wypłacenia, podjęcia pieniędzy z bankomatu,
4. Energia (art. 278 §5 k.k.), np. elektryczna, gazowa, cieplna, atomowa, wodna. Czynność sprawcza polega, m.in. na podłączeniu się do sieci bez umowy, pobór energii z częściowym lub całkowitym pominięciem układu pomiarowego, pobór energii po ingerencji w układ pomiarowy.

Kwalifikowane typy kradzieży:

W Kodeksie karnym odnajdziemy również kwalifikowane typy kradzieży, m.in. przestępstwa kradzieży powszechnie znane takie jak: kradzież z włamaniem, rozbój, czy też kradzież rozbójnicza oraz kradzież szczególnie zuchwała.

UWAGA!

Nie można ukraść rzeczy nie należącej do nikogo (niczyjej), a rzecz zagubiona nie może być przedmiotem kradzieży. Natomiast, będziemy mieli do czynienia z przestępstwem w zakresie rzeczy będącej we współwłasności, bowiem cudzą rzecz ruchomą jest rzecz stanowiąca współwłasność sprawcy oraz innej osoby, jak również cudzą rzeczą jest mienie spółki dla jej wspólników. Literatura oraz Sądy uznają także rzeczy wchodzące w skład majątku wspólnego małżonków za mogące być przedmiotem przestępstwa kradzieży lub przywłaszczenia.

Do zaboru rzeczy zagubionej zastosowanie będą miały przepisy prawa karnego dotyczące przywłaszczenia (art. 284 k.k.).

• Kradzież szczególnie zuchwała – art. 278a k.k.

Czyn zabroniony w postaci kradzieży szczególnie zuchwałej to według definicji kodeksowej:  1) kradzież, w trakcie której sprawca swoim zachowaniem wykazuje postawę lekceważącą lub wyzywającą wobec posiadacza rzeczy lub innych osób lub używa przemocy innego rodzaju niż przemoc wobec osoby, w celu zawładnięcia mieniem; 

2) kradzież mienia ruchomego znajdującego się bezpośrednio na osobie lub w noszonym przez nią ubraniu albo przenoszonego lub przemieszczanego przez tę osobę w warunkach bezpośredniego kontaktu lub znajdującego się w przedmiotach przenoszonych lub przemieszczanych w takich warunkach.

Jeżeli kradzież szczególnie zuchwałą popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

• Kradzież z włamaniem – art. 279 k.k.

W przypadku kradzieży z włamaniem będzie ona popełniona w konsekwencji usunięcia czy też skutecznego przełamania przeszkody będącej specjalnym zabezpieczeniem, zamknięciem pomieszczenia, utrudniającym dostęp do jego wnętrza przed dostępem osób trzecich.

Zabezpieczeniem będzie także zabezpieczenie elektroniczne za pomocą kodu dostępu (w tym kodu PIN wraz z kartą bankomatową w przypadku pobrania pieniędzy z automatu bankowego/bankomatu).

Jeżeli kradzież z włamaniem popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

• Rozbój – 280 k.k.

Rozbój to kradzież z użyciem przemocy wobec osoby lub w postaci groźby natychmiastowego użycia przemocy albo poprzez doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności.

Przedmiotem ochrony w tym wypadku będzie zarówno prawo własności, posiadanie i inne prawa rzeczowe, jak i nietykalność, wolność, zdrowie i życie człowieka.

Rozbój wymaga zaistnienia łącznie dwóch elementów. Zastosowania jednej z form oddziaływania na człowieka oraz dokonania zaboru rzeczy.

Jeśli groźba/przemoc stosowane są po zaborze, to nie będziemy mieli do czynienia z rozbojem.

• kradzież rozbójnicza – art. 281 k.k.

Będzie miała miejsce, gdy w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, sprawca używa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności.

Kiedy kradzież jest przestępstwem a kiedy wykroczeniem?

Na powyższe pytanie możemy odpowiedzieć sięgając nie tylko do Kodeksu karnego (k.k.), ale i Kodeksu wykroczeń (k.w.). Przestępstwo kradzieży ma charakter czynu przepołowionego. Kwalifikacja czynu zależna będzie od wartości skradzionej rzeczy.

Jeśli przedmiot kradzieży jest przedmiot warty mniej niż 500 zł – jest to czyn regulowany przez Kodeks wykroczeń, jeśli zaś wartość skradzionej rzeczy wynosi powyżej 500 zł kradzież ta będzie stanowiła przestępstwo zgodnie z regulacjami zawartymi w Kodeksie Karnym. Jeśli sprawca zabiera jednym czynem kilka rzeczy, to należy uwzględniać ich wartość łączną. Wcześniej granica ta była zależna od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Istotną różnicą jest również fakt, iż w przypadku skazania sprawcy za dokonanie przestępstwa kradzieży, okoliczność ta odnotowywana będzie w krajowym rejestrze karnym. O wykroczeniach można także powiedzieć, że to tzw. czyny zabronione przejawiające mniejszą niż kradzież społeczną szkodliwość czynu.

UWAGA!

Przepołowienie nie dotyczy kradzieży programu komputerowego, energii, karty bankomatowej, kradzieży programu komputerowego, kradzieży z włamaniem, kradzieży zuchwałej czy też czynu, którego przedmiotem kradzieży jest, np. amunicja czy broń.

Jaka grozi kara za popełnienie przestępstwa kradzieży?

Jak wynika z treści art. 278 §1 k.k. przestępstwo kradzieży zagrożone jest karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

• Kradzież szczególnie zuchwała – art. 278a k.k.

Jeżeli kradzież popełniono w trybie kradzieży szczególnie zuchwałej, kodeks karny przewiduje odpowiedzialność karną jako kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

• Kradzież z włamaniem – art. 279 k.k.

Jeżeli sprawca dopuszcza się kradzieży z włamaniem, kodeks karny przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności w wymiarze od roku do 10 lat.

• Rozbój – 280 k.k.

Jeśli sprawca popełnia przestępstwa rozboju, według przepisów kodeksu karnego, przewidziana odpowiedzialność karna wynosi od lat 2 do 12. Z tym zastrzeżeniem, że jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, stosuje się karę pozbawienia wolności od 3 lat.

• kradzież rozbójnicza – art.281 k.k.

W przypadku kradzieży rozbójniczej sprawca podlega karze pozbawienia wolności wynosi od roku do lat 10.

W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Kradzież a Kodeks Wykroczeń.

Chcąc w sposób wyczerpujący przedstawić dzisiejszy temat, nie należy pomijać przepisów Kodeksu wykroczeń. To tam w treści art. 119 k.w. znajdujemy przepisy dotyczące kradzieży i przywłaszczenia.

Jak już wskazywano wcześniej, w przypadku, w którym ktoś kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, a jej wartość nie przekracza 500 złotych będziemy mieli do czynienia właśnie z wykroczeniem, a sprawca podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Oczywiście to czy sprawca wykroczeń przeciwko mieniu podlega grzywnie, karze aresztu lub karze ograniczenia wolności będzie zależało od rodzaju popełnionego wykroczenia. Co więcej, w razie popełnienia wykroczenia określonego w art. 119 §1 k.w., Sąd będzie mógł orzec także obok wskazanych kar, obowiązek zapłaty równowartości ukradzionego lub przywłaszczonego mienia, jeżeli szkoda nie została naprawiona.