Prowadzenie pojazdów po spożyciu alkoholu a odpowiedzialność karna

Prowadzenie pojazdów po spożyciu alkoholu a odpowiedzialność karna

Ilu z nas zastanawiało się kiedyś ile mogę wypić żeby później wsiąść do samochodu? Czy w ogóle mogę coś wypić żeby prowadzić samochód?

Na wszystkie tego typu pytania tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Oczywiście, co do zasady nie powinno się pić w ogóle, jeżeli mamy zamiar prowadzić samochód bądź innego typu pojazd mechaniczny. Co w sytuacji kiedy nie posłuchaliśmy głosu rozsądku i jednak postanowiliśmy wsiąść ’’po spożyciu’’ za kierownicę, a ponadto jak to bywa z ze złośliwością losu zatrzymała nas policja?

Kiedy jazda po alkoholu będzie wykroczeniem? Kiedy przestępstwem? A może jest szansa na zupełny brak odpowiedzialności karnej?

Wykroczenie czy przestępstwo?

Według przepisów polskiego prawa karnego istnieją trzy progi według których będzie można ustalić zakres odpowiedzialności karnej w przypadku, w którym zatrzymano nas przez policję, a jesteśmy po spożyciu alkoholu. Wymierzenie konsekwencji prawnych będzie zależało od ilości (stężenia) alkoholu w wydychanym przez nas powietrzu bądź we krwi w momencie zatrzymania. W związku z tym jesteśmy w stanie dokonać następującego podziału:

  • 0-0,2‰ (poniżej 0,1 mg/dm3 w wydychanym powietrzu) – brak odpowiedzialności karnej, 
  • 0,2‰ – 0,5‰ (od 0,1 mg/dm3 do 0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu) – wykroczenie, nazywane też stanem po użyciu alkoholu,
  • powyżej 0,5‰ (powyżej 0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu) – przestępstwo, nazywane też stanem nietrzeźwości. 

Może się okazać, że wynik badania stężenia alkoholu we krwi bądź wynik badania wydychanego powietrza będzie wynikiem granicznym. Treść art. 115 §16 Kodeksu karnego rozstrzyga, kiedy jazda samochodem bądź innym pojazdem mechanicznym po alkoholu będzie przestępstwem. Ze wskazanego przepisu wynika, że stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg/dm3 albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Dopiero zatem przekroczenie tych wartości będzie stanowiło przestępstwo. 

UWAGA!

W przypadku zawartości prowadzącej do stężenia przekraczającego wartość będziemy mówić, kiedy np. w pierwszym badaniu w wydychanym powietrzu kierowca wydmuchał wartość stężenia 0,21 mg/dm3, a po kilkunastu minutach w kolejnym badaniu wartość ta wynosiła już 0,28 mg/dm3. W takim przypadku pierwsza wartość świadczyła jeszcze o popełnieniu wykroczenia, natomiast kolejna wskazywała już na stan nietrzeźwości a więc na fakt popełnienia przez kierowcę przestępstwa.

W każdym przypadku warto pamiętać, że jeżeli znajdziemy się w sytuacji, w której nie będziemy mogli sobie poradzić samemu w sprawie, każdemu (bez wyjątków) przysługuje prawo do nawiązania kontaktu z adwokatem. To właśnie adwokat w sytuacjach kryzysowych będzie osobą, która w przypadku zatrzymania przez policję ze względu na jazdę po alkoholu będzie mogła pomóc w uzyskaniu jak najmniejszej kary.

Stan po użyciu alkoholu a wymiar kary

Stan po użyciu alkoholu reguluje treść art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, zgodnie z którym, jak już wspomniano powyżej:

„Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

  1. stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
  2. obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3”.

Prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu będzie stanowiło wykroczenie z art. 87 Kodeksu wykroczeń. Przedmiotem ochrony jest bezpieczeństwo w ruchu.

Zgodnie z treścią art. 87 §1 Kodeksu wykroczeń „Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych”

Jednocześnie należy zauważyć, że w przypadku kiedy popełnimy wykroczenie z art. 87 Kodeksu wykroczeń  (stan po użyciu alkoholu) zostanie orzeczony wobec nas zakaz prowadzenia pojazdów, orzekany w wymiarze od 6 miesięcy do 3 lat.

Stan nietrzeźwości a wymiar kary

Stan nietrzeźwości reguluje treść art. 115 §16 Kodeksu karnego, zgodnie z  którym:
„Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy:

  1. zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 ‰ albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
  2. Zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość”.

Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości będzie stanowiło przestępstwo (występek) z art. 178a §1 Kodeksu karnego. Przedmiotem tego przestępstwa jest bezpieczeństwo w komunikacji.

Zgodnie z treścią art. 178a §1 Kodeksu karnego „Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

Co więcej, poza wyżej wskazanymi karami wobec kierującego pojazdem, który dopuścił się popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 kodeksu karnego, orzeka się obligatoryjnie, na podstawie art. 42 § 2 kodeksu karnego, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, na okres nie krótszy niż 3 lata.

Podsumowując wymiar kar:

Rodzaj kary  Kara za stan po użyciu alkoholu – art. 87 Kodeksu Wykroczeń (Wykroczenie) Kara za stan nietrzeźwości – art. 178a §1 Kodeksu Karnego (Przestępstwo)
Grzywna Od 50 zł do 5000 zł. Od 10 do 540 stawek dziennych, gdzie 1 stawka dzienna wynosi nie mniej niż 10 zł, nie więcej niż 2000 zł.
Areszt Od 5 do 30 dni. Brak.
Ograniczenie wolności  Brak. Ograniczenie wolności polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy społecznej (od 20-40 godzin miesięcznie) albo potrąceniu wynagrodzenia za pracę (od 10-25%). Maksymalny wymiar ograniczenia wolności to 2 lata.
Pozbawienie wolności  Brak. Do 2 lat pozbawienia wolności (z zastrzeżeniem, że przestępstwo zostanie zakwalifikowane jako typ podstawowy tj. z art. 178a §1).
Środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów Od 6 miesięcy do 3 lat. Od 3 do 15 lat.
Środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej Brak. Kara pieniężna od 5000 zł do 60 000 zł.

Zatrzymała mnie policja, badanie alkomatem dało niestety wynik dodatni, co dalej?

  1. W pierwszej kolejności, w oparciu o uprawnienie z art. 135 ust 1 pkt 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym, Policjant zatrzyma za pokwitowaniem prawo jazdy w razie uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu. Oznacza to nic innego jak zatrzymanie nam dokumentu prawa jazdy. Policjant nie będzie jednak uprawniony do podjęcia decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.Policjant, który zatrzymał nasze prawo jazdy, jest obowiązany w terminie 7 dni do przekazania je odpowiednio Prokuratorowi (w przypadku popełnienia przez nas przestępstwa) bądź Sądowi (w przypadku popełnienia przez nas wykroczenia).
  2. Następnie Policja informuje zatrzymanego, że będzie zobowiązany do stawienia się na wskazanym Komisariacie w celu złożenia wyjaśnień. 
  3. W trakcie przesłuchania, zapewne zostanie nam zaproponowane dobrowolne poddanie się karze, co ma na celu uniknięcie postępowania sądowego tzw. rozprawy. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że pod wpływem stresu podejmujemy decyzję o szybkim ukaraniu, przyjmujemy złożoną nam propozycję, a być może można było uniknąć zaproponowanej nam kary w takim wymiarze lub co najmniej ją obniżyć. Z tego też powodu, tak ważna jest pomoc adwokata w stresujących sytuacjach.
  4. Jeżeli jednak nie zdecydujemy się na skorzystanie z instytucji dobrowolnego poddania się karze, spowoduje, że nasza sprawa trafi na wokandę – do rozpoznania przez Sąd. W jej trakcie będziemy mieli możliwość złożenia wyjaśnień, co do okoliczności zdarzenia oraz będziemy mieli możliwość złożenia wniosku o warunkowe umorzenie postępowania. Jeżeli spełnimy ku temu odpowiednie przesłanki, istnieje szansa, że zminimalizujemy wymiar kary co do świadczenia pieniężnego czy też zakazu prowadzenia pojazdów. Należy jednak pamiętać, że do zastosowania wobec nas dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania należy spełnić kilka warunków stawianych nam przez art. 66 §1 Kodeksu karnego.Więcej na temat instytucji warunkowego umorzenia postępowania oraz dobrowolnego poddania się karze pojawi się w następnym artykule.

Jeżeli wypiłeś nawet niewielką ilość alkoholu i planujesz wsiąść za kółko, przebadaj się wcześniej alkomatem. Jeśli nie masz takiego urządzenia, pomyśl o jego zakupie. Możesz też w każdej chwili udać się na pobliski komisariat policji, gdzie bez problemu wykonasz takie badanie. Na stacjach benzynowych możesz się natomiast zaopatrzyć w jednorazowe alkomaty, które pomogą Ci np. sprawdzić, czy po poprzednim wieczorze jesteś gotowy do jazdy.

 

Polecane wpisy na blogu: