Kontrakt piłkarski
Zawodnicy profesjonalnie uprawiający piłkę nożną mogą być zatrudnieni w klubie w oparciu o umowę cywilnoprawną bądź umowę o pracę. Strony mają dowolność w zakresie wyboru podstawy prawnej zatrudnienia, jednak z umową o pracę będziemy mieli do czynienia zdecydowanie rzadziej. Inaczej też będzie z zawodnikami/zawodniczkami, którzy posiadają status amatora. Status zawodnika profesjonalnego oraz status amatora określa statut PZPN*.
Umowa cywilnoprawna o profesjonalne uprawianie piłki nożnej to w istocie umowa o świadczenie usług sportowych, a zatem ma charakter umowy zlecenia, gdyż jest do niej najbardziej podobna (art. 750 k.c.) – tak SN w wyroku z dnia 16 lutego 2016 r., sygn. akt I UK 77/15.
Bez względu na wybór formy prawnej zatrudnienia piłkarza/piłkarki, istnieją tzw. minimalne wymagania kontraktowe, jakie według regulacji wewnętrznych PZPN-u umowa z zawodnikiem powinna spełniać w przypadku chęci jej podpisania. Kontrakt piłkarski zawarty z zawodnikiem musi posiadać zapisy regulacji wymagane Uchwałą nr III/54 z dnia 27 marca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Zawarcie umowy, a zatem co profesjonalny kontrakt musi zawierać?
-
określenie stron (umowa musi precyzyjne określać dane osobowe każdej strony umowy, danych rejestracyjnych – w przypadku, gdy klub jest osobą prawną, danych adresowych oraz adresów korespondencyjnych stron, w tym ich adresów e-mail),
UWAGA!
W przypadku, w którym w negocjacjach oraz pośrednictwie transferowym zawodnika do danego Klubu brał udział menadżer zawodnika, informację o niniejszym zamieszcza się w treści umowy, a dodatkowo menadżer składa na niej swój podpis (obok podpisu zawodnika i reprezentanta klubu).
- czas jego trwania wraz z dokładnym określeniem dat, tj. od kiedy do kiedy będzie on obowiązywał (dzień/miesiąc/rok). W przypadku zawodników pełnoletnich, kontrakt nie może być zawarty na okres krótszy niż do dnia, w którym kończy się sezon rozgrywkowy, jak również wskazują, że maksymalnym czasem, na który można umowę podpisać jest okres 5 lat.
UWAGA!
Od czerwca 2021 roku zarząd PZPN na podstawie Uchwały nr UKdsN. Nr 20/2021 z dnia 29.06.2021 wprowadził możliwość doprecyzowania sformułowania „zakończenie sezonu rozgrywkowego”. Zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami strony mogą zadecydować, iż kontrakt zakończy się w dniu następnym po dniu ostatniego meczu sezonu bądź z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym został rozegrany ostatni mecz sezonu. -
określenie wynagrodzenia zawodnika (w kwocie brutto), które winno być w kontrakcie rozpisane z osobna za każdy sezon rozgrywkowy (w przypadku jeżeli umowa będzie obowiązywała przez okres dłuższy niż jeden sezon) z wyszczególnieniem wszystkich jego składników, tj.
– wynagrodzenie indywidualne należne zawodnikowi z tytułu profesjonalnego uprawiania piłki nożnej na rzecz Klubu;
– wynagrodzenie dodatkowe Zawodnika, w tym wynagrodzenie uzależnione od wyniku sportowego osiągniętego przez Klub (np. w rozgrywkach mistrzowskich czy pucharowych);
– inne świadczenia Klubu na rzecz Zawodnika o charakterze niepieniężnym lub świadczenia rzeczowe;
– świadczenia Zawodnika na rzecz Klubu.
Jednocześnie zapisy dotyczące wynagrodzenia powinny określać walutę, w której będzie wypłacane oraz terminu jego wypłaty. -
prawa i obowiązki dla obu stron,
-
oświadczenie zawodnika/zawodniczki dotyczące przestrzegania etyki sportowej – reguł fair play oraz zobowiązania do niedopuszczania się przekupstwa sportowego,
Warunkiem każdego kontraktu zawieranego pomiędzy zawodnikiem profesjonalnym a Klubem jest sporządzenie go na piśmie pod rygorem nieważności oraz podpisanie przez osoby upoważnione do reprezentowania Klubu, Zawodnika lub przedstawicieli ustawowych zawodowca. Dla zapewnienia gwarancji określonych wzajemnie między stronami praw i obowiązków, zgodnie z wymogami stawianymi kontraktom przez PZPN, umowa musi być opatrzona wskazanymi podpisami i sporządzona w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, z czego jeden zostaje w rękach piłkarza, jeden egzemplarz otrzymuje Klub piłkarski a jednej wersji nie może zabraknąć w organie prowadzącym rozgrywki, a zatem musi zostać wysłany do siedziby Polskiego Związku Piłki Nożnej, w celu jej odpowiedniego zarejestrowania.
Istotnym jest także określenie języka, w którym sporządzony jest kontrakt piłkarski i która z tych wersji językowych będzie wiążąca dla stron, zwłaszcza co do ewentualnych sporów pomiędzy nimi. Podpisywanie kontraktów dwujęzycznych jest częstym przypadkiem w sytuacji kontraktowania piłkarzy cudzoziemców. Kontrakt jest wtedy najczęściej sporządzony w dwóch językach – polskim i obcym.
Należy pamiętać także, że zapisy kontaktu muszą określać, któremu prawu oraz jurysdykcji będzie podlegał kontrakt piłkarski.
Zawodnicy poniżej 18 roku życia a zasady zawierania umów o profesjonalne uprawianie piłki nożnej
Kontrakty zawierane pomiędzy klubem a małoletnimi zawodnikami swą treścią zasadniczo nie odbiegają od kontraktów zawieranych z zawodnikami pełnoletnimi i niesie takie same stosunki prawne. Kontrakt piłkarski piłkarza/piłkarki poniżej 18 roku życia (kontrakt piłkarski z dzieckiem) może być zawarty wyłącznie przez przedstawicieli ustawowych zawodnika, a zatem rodziców bądź opiekunów prawnych małoletniego zawodowca. Zapamiętaj podpiasania pierwszego profesjonalnego kontraktu osoby niepełnoletniej możliwe jest przez rodziców bądź opiekunów prawnych małoletniego zawodowca.
Jeżeli chodzi o różnicę pomiędzy kontraktem zawodnika pełnoletniego a umową obowiązującą zawodnika poniżej 18 roku życia, to zasadniczą jest czas, na który może zostać zawarty. W tym wypadku konieczne jest również dokładne określenie okresu trwania stosunku cywilnoprawnego łączącego strony, z tym, że okres maksymalny łączącej zawodnika z klubem umowy, to 3 lata. I tu wskazać trzeba, że w sytuacji, w której zawodnik uzyska pełnoletniość w trakcie trwającego sezonu rozgrywkowego, podpisany kontrakt zachowa ważność do końca jego trwania.
Odnośnie zawodników niepełnoletnich, to ich wynagrodzenie wynikające z tytułu wypełniania kontraktu musi wynosić co najmniej 500 zł brutto. Uregulowania opiewające na niższą kwotę wynagrodzenia będą przesądzały o nieważności stosunku prawnego łączącego obie strony. Poza zasadniczym składnikiem wynagrodzenia, co do małoletnich zawodników, kontrakt powinien określać także czy i kiedy zawodnik może domagać się zwrotu kosztów dojazdów na mecze piłkarskie, zwrotu kosztów za zakup sprzętu sportowego czy też określać kwestie związane z ubezpieczeniem małoletniego. Brak tychże wskazanych zapisów nie powoduje jednak, jak w przypadku braku określenia minimalnego wynagrodzenia na poziomie 500 zł brutto, jego nieważności.
Minimalne warunki dotyczące ciąży i macierzyństwa zawodniczek
Stosunkowo niedawno w uchwale PZPN obejmującej minimalne wymagania kontraktowe, pojawiły się regulacje dotyczące ciąży i macierzyństwa zawodniczki uprawiającej piłkę nożną, a która posiada pisemną umowę z klubem. I tak też w oparciu o treść nowo obowiązujących zapisów regulaminów wewnętrznych związku, ustala się, że ważność kontraktu nie może być uzależniona od tego, czy zawodniczka jest w ciąży, zajdzie w ciążę lub korzysta z praw związanych z macierzyństwem. Jednocześnie jak wynika z tychże regulacji, nieobecność zawodniczki z powodu macierzyństwa jest obowiązkowo płatna w wysokości dwóch trzecich wynagrodzenia, przez cały okres jego obowiązywania, chyba że prawo powszechne przewidują korzystniejsze warunki. Co więcej, zawodnicze będącej w ciąży należy umożliwić uczestniczenie w rozgrywkach lub treningach, jeżeli prowadzący ciążę lekarz wydał na niniejsze zgodę i nie zagraża to życiu nienarodzonemu dziecku zawodniczki. W sytuacji, w której jednak nie ma możliwości, aby zawodniczka czynnie realizowała obowiązki związane z grą na boisku (aktywny udział w meczach drużyny) lub treningami, należy jej umożliwić realizację umowy w sposób alternatywny. Nadto, po porodzie, zawodniczce należy zapewnić możliwość karmienia piersią niemowlęcia i / lub odciągania mleka podczas realizacji stosunku zobowiązaniowego w Klubie. Kluby są także zobowiązane zapewnić odpowiednie udogodnienia w tym celu.
Prawa i obowiązki uprawiających piłkę nożną
Każdy kontrakt piłkarski zawiera określenie praw i obowiązków obu stron. Poza zapisami obligatoryjnymi, zatem takimi, bez których kontrakt byłby nieważny, w jego treści możemy określić wszelkie kwestie, które strony chcą i powinny mieć uregulowane, z dostosowaniem ich do indywidualnej sytuacji danego zawodnika oraz potrzeb Klubu. Wśród nich będą kwestie związane z wprowadzeniem przez zawodnika czy klub odpowiednich zasad zachowania czy funkcjonowania w klubie i poza nim. Z uwagi na swobodę umów strony w sposób zupełnie dowolny mogą kształtować wzajemne prawa i zobowiązania wobec siebie w celu prawidłowego jej wykonania, ponad te obligatoryjne wynikające z przepisów regulaminów PZPN.
Z uwagi na obszerność tematyki dotykającej praw i obowiązków standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej, zostanie jej poświęcony odrębny wpis na stronie Kancelarii BPG.
Rozwiązanie kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej
Stabilność kontraktowa
Co to jest stabilność kontraktowa w piłce nożnej? Otóż, jest to pewnego rodzaju zapewnienie wynikające z regulacji wewnętrznych PZPN, a skierowane do obu stron stosunku zobowiązaniowego, wskazujące, że podpisanego kontraktu nie da się rozwiązać przed upływem obowiązującego okresu jego obowiązywania. Oczywiście przepisy PZPN nie zabraniają rozwiązywania kontraktów polubownie, za tak zwanym porozumieniem stron.
Naruszenie stabilności kontraktowej
Przepisy PZPN przewidują także sytuacje, w których strony będą mogły rozwiązać jednostronnie i przedterminowo zawarty kontrakt. Tak jak i klub, tak i piłkarz/piłkarka mają możliwość w ściśle określonych wypadkach do złożenia klubowi w formie pisemnej (pod rygorem nieważności) jednostronnego oświadczenia o wypowiedzeniu zawodnikowi lub klubowi umowy. Naruszenie stabilności kontraktowej będzie zatem wynikiem tzw. winy zawodnika lub winy klubu. Przypadki, w których do naruszenia stabilności kontraktowej dochodzi oraz kwestie postępowania w takich wypadkach znajdują się w przepisach uchwały dotyczącej minimalnych wymagań umowy.
Przedłużenie okresu trwania kontraktu
Czy można zatem przedłużyć okres obowiązywania kontraktu? Tak, każdy kontrakt można przedłużyć na mocy zgodnego porozumienia stron. Nie trzeba w takim wypadku podpisywać nowego kontaktu, wystarczy jednak aneksować dotychczasowy, aby przedłużyć jego ważność. Oczywiście w każdym wypadku aneksem można objąć także inne zapisy umowy, które obie strony chcą zmienić. Przedłużenie kontraktu podlega zgłoszeniu do PZPN-u.
Zmiana przynależności klubowej
Zasadą jest, że zawodnik może być zawodnikiem tylko jednego klubu. Oznacza to, że ma uprawnienie do grania w danym okresie tylko w jednym klubie (został zgłoszony do grania w PZPN-ie). Owe zgłoszenie ma istotne znaczenie bowiem zawodnik w okresie od dnia 1 lipca do dnia 30 czerwca następnego roku może zostać zgłoszony do PZPN-u przez maksymalnie 3 kluby, z tym jednak zastrzeżeniem, że wystąpić w oficjalnych meczach w tym okresie może tylko w dwóch klubach.